مدل‏سازی تابع برآورد تقاضای حمل‌ونقل مواد معدنی با استفاده از مدل لوجیت دوگانه

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشیار، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 استاد، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

4 استادیار، گروه حمل‌ونقل ریلی، دانشکده راه‌آهن، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران.

چکیده

هدف: با توجه به حجم عظیم ذخایر مواد معدنی در ایران و گستردگی جغرافیایی معادن و صنایع مرتبط با آن در کشور، حمل‌ونقل آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این کالا از نظر شیوه حمل‌ونقلی، کالای ریل‌پسندی شناخته می‌شود؛ اما سهم ۳۹درصدی صنعت حمل‌ونقل ریلی با قابلیت‌ها و انتظارهای این حوزه فاصله زیادی دارد. در این پژوهش، ضمن شناسایی عوامل بسیار مهمِ مؤثر بر انتخاب شیوه حمل‌ونقل، تابع مطلوبیت حمل ریلی برای جذب تقاضای مواد معدنی تدوین شد.
روش: پس از مرور ادبیات و مطالعات پیشین در این خصوص، عوامل مؤثر در انتخاب شیوه حمل‌ونقل با روش رجحان آشکارشده شناسایی شدند، سپس با استفاده از مدل رگرسیون چندگانه و به‌کمک نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس، هم‌بستگی بین متغیر وابسته (سهم یا تقاضا) و متغیرهای مستقل سنجیده شد. در ادامه، فهرستی از متغیرهایی به‌دست آمد که در جذب تقاضا مؤثرند و حضور معناداری دارند. در پایان با استفاده از مدل لوجیت دوگانه و به‌کمک نرم‌افزار ان‌لوجیت، مدل تابع مطلوبیت ریلی برای جذب تقاضای مواد معدنی برآورد شد. اعتبار مدل با روش درون‌نمونه‌ای سنجیده شد و خطای 3درصدی در پیش‌بینی را نشان داد.
یافته‌ها: نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که عوامل مهم‌ تأثیرگذار بر انتخاب شیوه حمل‌ونقل مواد معدنی، به‌ترتیب عبارت‌اند از: نسبت تعرفه حمل‌ونقل ریلی به تعرفه جاده‌ای به‌ازای هر تُن، انبوه‌بودن بار معدن مدنظر و دسترسی مبدأ و مقصد به شبکه ریلی.
نتیجه‌گیری: نتایج این مدل به ارائه‌دهندگان خدمات حمل‌ونقل کمک می‌کند تا با تمرکز بر بهبود عوامل شناسایی‌شده، عملکرد خود را در بازار حمل‌ونقل این کالا رشد دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Estimation of the Utility Function of Rail Transportation in Absorbing Mineral Demand using the Dual Logit Model

نویسندگان [English]

  • Akram Rostamkhani 1
  • Mohsen Nazari 2
  • Hossein Safari 3
  • Mohsen Pourseyed Aghaee 4
1 Ph.D. Candidate, Department of Business Management, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 Associate Prof., Department of Business Management, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 Prof., Department of Industrial Management, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
4 Assistant Prof., Department of Rail Transportation, Faculty of Railway Engineering, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran.
چکیده [English]

 
Objective: Considering the large volume of mineral resources in Iran and the geographical extent of mines and related industries in the country, its transportation is of particular importance. Although this product is known as a rail-friendly product in terms of transportation mode, but the 39% share of the rail transportation industry is far from the capabilities and expectations of this field. Therefore, in order to increase the share of rail transportation, it is necessary to identify the factors in the attractiveness of rail transport compared to road one. Identifying the factors in mode choice of transportation is one of the most important issues that has always been of interest to researchers in this field. Several studies have been conducted on understanding the behavior of customers to choose the mode of transport. In this paper, the most important factors that affect the mode choice have been identified and the demand function for minerals rail transport is estimated.
Methods: For this purpose, at first step, the affective factors in choosing the mode of transportation have been identified with the revealed preference method through literature review and background studies. Using the multiple regression model and the SPSS software, the correlation between the dependent variable (share or demand) and independent variables have been measured and a list of variables that effect on attracting demand and have a significant presence has been identified. In the end, using the double logit model and NLOGIT software, the rail utility function has been estimated to absorb the demand for minerals. The logit model is a discrete choice model, which in this research includes a utility function with different choice options and parameters affecting them. The structure of these models is of the probability type and in it the behavior of the decision maker and his efforts to maximize the utility resulting from the choice are modeled through mathematical relationships. The "forward selection" method has been used to build the model. In this method, the independent variables are entered into the model one by one in the order of their influence on the dependent variable and are evaluated, and at each stage, according to their t test statistic sign, chi-square test statistic and model fit. The next step is to obtain the final model of the utility function. Finally, the validity of the model was measured by the in-sample method, which shows a 3% error in demand forecasting
Results: The results show that the most important factors affecting the choice of mineral transportation method are the ratio of rail transportation tariff to road tariff per ton, the bulk of the mine load, and the accessibility of the origin and destination to the rail network. This means that with the increase in the price of the rail tariff compared to the road, the desirability of rail transportation decreases and the probability of transferring cargo to the road increases. Also, having origin and destination access to the rail network was identified as one of the favorable factors for the rail transportation. This can be included in network development policies for investing in connecting major cargo centers to the network. On the other hand, the lack of access to the network increases the cost of combined transportation, which, in addition to wasting time, causes additional time and unloading and loading operations, which will lead to a decrease in the attractiveness of rail. Load accumulation with a threshold of 200 million ton-km increases the possibility of attracting demand to the rail side. Also, by increasing the ratio of rail to road distance on a fixed route, the possibility of rail and road competition decreases.
Conclusion: The results of this model help the transportation service providers to focus on improving the identified factors that lead to the growth of their performance in the transportation market of this product.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Demand estimation
  • Dual logit model
  • Factors influencing mode choice
  • Minerals
  • Utility function
تی‌تی‌دژ، امید؛ رشیدی، سیامک و بابایی، کاظم (1396). تعیین عوامل مؤثر بر انتخاب مدهای حمل‏ونقل در جابجایی کالا با استفاده از مدل انتخاب گسسته لاجیت. کنفرانس بین‏المللی پیشرفت‏های نوین در مهندسی عمران، 10 تا 17 آبان.
دانشگاه صنعتی اصفهان (1398). طراحی برنامه توسعه بازار حمل و نقل ریلی مبتنی بر تحلیل تقاضا و مدل STP_4P. مرکز تحقیقات شرکت راه آهن. (چاپ نشده).
زانا مجیدی، محمد؛ رضایی، حمید و صفارزاده، محمود (1399). بررسی و ارائه مدل قیمت‌گذاری عوارض آزاد‌راه‌ها بر مبنای سهم تغییر وسیله، تغییر مسیر، تغییر زمان سفر و میزان تمایل به‌پرداخت کاربران (نمونه موردی: آزادراه تهران ـ ساوه). پژوهشنامه حمل‏ونقل.
صمیمی، امیر؛ رحیمی، احسان و امینی، حمیدرضا (1397). تحلیل مزایای تغییر شیوه حمل کالا از جاده‌ای به ریلی، از نگاه توسعه پایدار: مطالعه موردی ایران. نشریه مهندسی عمران امیرکبیر، 50(3)، 519–528.
مجیدی، محمد؛ رضایی، حمید و صفارزاده، محمود (1399). بررسی و ارائه مدل قیمت‌گذاری عوارض آزاد‌راه‌ها بر مبنای سهم تغییر وسیله، تغییر مسیر، تغییر زمان سفر و میزان تمایل به‌پرداخت کاربران (نمونه موردی: آزادراه تهران ـ ساوه). پژوهشنامه حمل‏ونقل.
مهری، سید سینا و حق‌شناس، حسین (1397). مطلوبیت انتخاب راه‏آهن در رقابت با جاده برای حمل‏ونقل کانتینر در ایران. فصلنامه مهندسی حمل‏ونقل، 9(4)، 631–646.
یارمحمدیان، ناصر؛ صفاری، بابک و مرادی، منیره (1399). انتخاب حالت سفر و عوامل مؤثر بر آن با استفاده از مدل لاجیت چند جمله ای در شهر اصفهان. فصلنامه مهندسی حمل‏ونقل، 11(3)، 737–755.
 
 
References
Ben-Akiva, M. E., Lerman, S. R., Lerman, S. R., & others. (1985). Discrete choice analysis: theory and application to travel demand (Vol. 9). MIT press.
Cullinane, K. & Toy, N. (2000). Identifying influential attributes in freight route/mode choice decisions: A content analysis. Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 36(1), 41–53. https://doi.org/10.1016/S1366-5545(99)00016-2
Feo-Valero, M. García-Menéndez, L. & Garrido-Hidalgo, R. (2011). Valuing freight transport time using transport demand modelling: A bibliographical review. Transport Reviews, 31(5), 625–651. https://doi.org/10.1080/01441647.2011.564330
Fries, N., Nash, A., Wichser, J., & Abay, G. (2008). Modal Split Functions for a Swiss National Freight Transport Model. AET Papers Repository.
Hartono Guntur, R., Mochtar, I. B. & Widyastuti, H. (2017). Modelling Modal Shift Preference of Freight Transport on Surabaya-Jakarta Corridor: A Preliminary Survey.
International Statistics and Indicators, Report No. , Mineral Production and Reserves. (2016)
Isfahan University of Technology (2018). The Report: Designing a Rail Transportation Market Development Plan Based on Demand Analysis and STP_4P Model. Railway Company Research Center, unpublished. (in Persian)
Jourquin, B. & Beuthe, M. (2019). Cost, transit time and speed elasticity calculations for the European continental freight transport. Transport Policy, 83(August), 1–12. https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2019.08.009
Kutz, M. (2004). Handbook of Transportation-Engineering. McGraw Hill Professional.
Majidi, M., Rezaei, H. & Saffarzadeh, M. (2020). Review and present the pricing model of freeway tolls based on the share of vehicle change, route change, travel time change and users' willingness to pay (Case study: Tehran_Saveh freeway). Journal of Transportation Research. (in Persian)
Mehri, S. & Haghshenas, H. (2018). The desirability of choosing the railway in competition with the road for container transportation in Iran. Journal of Transportation Engineering, 9(4), 631–646. (in Persian)
Meixell, M. J. & Norbis, M. (2008). A review of the transportation mode choice and carrier selection literature. The International Journal of Logistics Management, 19(2), 183–211. https://doi.org/10.1108/09574090810895951
Moschovou, T. P., & Giannopoulos, G. A. (2012). Modeling Freight Mode Choice in Greece. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 48, 597–611. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.06.1038
Norojono, O. & Young, W. (2003). A Stated preference freight mode choice model CHOICE MODEL. Transportation Planning and Technology ISSN:, 1060(October). https://doi.org/10.1080/715020600
Ortúzar, J. de D. J. D., & Willumsen, L. G. L. G. (2011). Modelling Transport. In Modelling Transport. https://doi.org/10.1002/9781119993308
Samimi, A., Rahimi, A. & Amini, H. (2018). Analyzing the benefits of changing transportation mode by road to rail from the perspective of sustainable development: A case study of Iran. Journal of Civil Engineering Amirkabir, 50(3), 519–528. (in Persian)
Shin, S., Roh, H.-S., & Hur, S. (2019). Characteristics Analysis of Freight Mode Choice Model According to the Introduction of a New Freight Transport System. Sustainability, 11(4), 1209. https://doi.org/10.3390/su11041209
Shinghal, N., & Fowkes, T. (2002). Freight mode choice and adaptive stated preferences. Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 38(5), 367–378. https://doi.org/10.1016/S1366-5545(02)00012-1
Tapia, R., Senna, L., Larranaga, A., & Cybis, H. (2018). Joint mode and port choice for soy production in Buenos Aires province, Argentina. Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 121. https://doi.org/10.1016/j.tre.2018.04.010
TT Dej, A., Rashidi, S. & Kazem Babaei, F. (2017). Determining the effective factors on the choice of transportation modes in the movement of goods using Logite discrete selection model. International Conference on New Advances in Civil Engineering, November, 1–9. (in Persian)
Vieira, L.F.M. (1992). The value of service in freight transportation.pdf.
Wilson, F. R., Bisson, B. J., & Kobia, K. B. (1986). Factors that determine mode choice in the transportation of general freight. Transportation Research Record, 1061, 26–31.
Yarmohammadian, N., Saffari, B. & Moradi, M. (2020). Selecting the travel mode and the factors affecting it using the polynomial logit model in Isfahan. Journal of Transportation Engineering, 11(3), 737–755. (in Persian)
Zeybek, H. (2019). Analysis of freight mode choice decisions of shippers and forwarders: pre-liberalisation survey and forwarders: pre-liberalisation survey Hulya Zeybek. September.https://doi.org/10.1504/WRITR.2019.102357
Wang, Y., Ding, C., Liu, C., & Xie, B. (2013). An Analysis of Interstate Freight Mode Choice between Truck and Rail: A Case Study of Maryland, United States. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 96, 1239–1249. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.08.141