تعریف محتوای گزارش پایداری شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران: کاربرد کارت ارزیابی متوازن ‌و دیمتل خاکستری

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت، دانشکدة مدیریت دانشگاه قم، قم، ایران

2 کارشناس ارشد مدیریت صنعتی، دانشگاه قم

چکیده

طی دو دهۀ اخیر، لزوم پاسخگویی شرکت‌های نفتی در قبال پیامدهای چشمگیر اقتصادی‌، ‌اجتماعی‌ و ‌زیست‌محیطی عملکرد خود، صنعت نفت و گاز را به شفاف‌سازی اقدامات خود از طریق انتشار گزارش پایداری سوق داده است. این در حالی است که پیچیدگی‌های ناشی از توجه همزمان به خواسته‌های متنوع و گاهی متناقض ذی‌نفعان، محدودیت منابع و لزوم اطمینان از همراستایی اقدامات منتهی به توسعة پایدار با راهبردهای سازمان مدیران شرکت‌های نفتی را در تعیین محتوای گزارش پایداری با ابهاماتی رو‌به‌رو کرده است. پژوهش حاضر با اتکا به شیوه‌نامة برنامة جهانی گزارش‌دهی ـ اختصاصی صنعت نفت و گاز (جی‌آرآی)، بهره‌گیری از کارت ارزیابی متوازن و روش تصمیم‌گیری چندشاخصة دیمتل در محیط خاکستری، سعی در تعیین معیارهای کلیدی عملکرد پایدار شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران برای انعکاس در گزارش پایداری این شرکت دارد. طبق یافته‌های پژوهش، در این شرکت از میان معیارهای متنوع پیشنهادی ‌جی‌آرآی، 22 معیار از انطباق بیشتری با اصول محتوایی گزارش‌دهی پایدار برخوردار بودند. به‌علاوه، معیارهای جنبة زیست‌محیطیتوسعةپایدارنسبت بهمعیارهایدوجنبةاقتصادیواجتماعی، سهم بیشتریداشتند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Defining Sustainability Report Content in NIRDC: Application of BSC and Grey-DEMATEL

نویسندگان [English]

  • Rahim Foukerdi 1
  • Minoo Mohtat 2
1 Assistant Prof. of Management, Faculty of Management, University of Qom, Qom, Iran
2 Graduated in Industrial Management, University of Qom, Qom, Iran
چکیده [English]

During the last two decades, the need for oil companies to be responsible for the significant economic, social, and environmental consequences of their operations has pushed them to clarify their actions through the publishing sustainability reports. However, the complexity of simultaneous attention to the various and sometimes incompatible stakeholders' demands, resource limitations, as well as the necessity to ensure alignment of sustainable actions with organizational strategies has led oil companies confront with ambiguities in setting the content of the sustainability report. Based on the Global Reporting Initiative (GRI) guidelines, utilization of the balanced scorecard (BSC) and grey-DEMATEL technique, this research attempts to define the key sustainable performance criteria to help release a valid sustainability report by the National Iranian Refining & Distribution Company (NIRDC). According to findings, among the various criteria of the GRI, 22 criteria were more compatible with the content-related principles of this guideline. In addition, the share of environmental criteria of sustainable development was greater than that of the economic and social aspects.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Balanced scorecard (BSC)
  • Global Reporting Initiative (GRI)
  • Grey-DEMATEL
  • Oil industry
  • Sustainability report
آذر، ع.؛ رجب‌زاده، ع. (1381). تصمیم‌گیری کاربردی: رویکرد MADM، تهران: نشر نگاه دانش.
شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران. (۱۳۹۶). مسئولیت‌پذیری اجتماعی در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران. بازیابی از:
 http://www.niordc.ir/ uploads/ masouliathaye_ejtemaei.pdf
شرکت ملی نفت ایران. (1396). شرکت ملی نفت ایران در یک نگاه. بازیابی از:
 http://www.nioc.ir/ portal/home/?generaltext/97296/96775/21742/
فلاح لاجیمی، ح.؛ عرب، ع.؛ بهرام‌زاده، ﻫ. (۱۳۹۵). بررسی موانع پیاده‎سازی زنجیرۀ تأمین سبز در صنایع فولاد استان مازندران با رویکرد ترکیبی BSC/BWM. نشریة مدیریت صنعتی، 8 (4)، 684-653.
فلاح شمس لیالستانی، م.؛ راجی، م.؛ خواجه‌پور، م. (۱۳۹۲). ارزیابی عملکرد سازمان با رویکرد ترکیبی AHP، BSC، و TOPSIS. نشریة مدیریت صنعتی، ۵ (۱)، 100 - 81.
محمدی، ع.؛ مولایی، ن. (۱۳۸۹). کاربرد تصمیم‌گیری چندمعیارة خاکستری در ارزیابی عملکرد شرکت‌ها. نشریة مدیریت صنعتی، ۲ (۴)، 142- 125.
نهاوندی، ب.؛ مقبل باعرض، ع.؛ آذر، ع. (۱۳۹۴). ارائة روش‌شناسی گام‌به‌گام تدوین نقشه‌های راهبرد: رویکرد ترکیبی بسط عملکرد کیفیت، غربال‌سازی فازی و نقشه‌های شناختی فازی. نشریة مدیریت صنعتی، ۳ (۷)، 639-607.
وزارت نفت ایران. (۱۳۹۶). سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری در بخش نفت و گاز. بازیابی از:
 http:// www.mop.ir /Portal/home/?event/35298/29939/37078/
 
References
Alazzani, A., & Wan-Hussin, W. N. (2013). Global Reporting Initiative's environmental reporting: A study of oil and gas companies. Ecological Indicators, 32, 19-24.
Asaolu, T. O., Agboola, A. A., Ayoola, T. J., & Salawu, M. K. (2012). Sustainability reporting in the Nigerian oil and gas sector. COLERM Proceedings, 1, 61-84.
Azar, A. and Rajabzadeh, A. (2001). Applied Decision Making: MADM Approach, Tehran: Negahe Danesh.
Butler, J. B., Henderson, S. C., & Raiborn, C. (2011). Sustainability and the balanced scorecard. Management Accounting Quarterly, 12(2), 1-10.
BaykasoğLu, A., KaplanoğLu, V., DurmuşOğLu, Z. D., & ŞAhin, C. (2013). Integrating fuzzy DEMATEL and fuzzy hierarchical TOPSIS methods for truck selection. Expert Systems with Applications40(3), 899-907.
Calabrese, A., Costa, R., Levialdi, N., & Menichini, T. (2014). A fuzzy AHP method to support sustainability reporting: an application to the water technology industry. Journal of Cleaner Production, 1-50.
Dalalah, D., Hayajneh, M., & Batieha, F. (2011). A fuzzy multi-criteria decision making model for supplier selection. Expert systems with applications, 38(7), 8384-8391.
David, K. W. N. (1994). Grey system and grey relational model. ACM SIGICE Bulletin, 20(2), 2-9.
Davis, G., & Searcy, C. (2010). A review of Canadian corporate sustainable development reports. Journal of Global Responsibility, 1(2), 316-329.
Julong, D. (1989). Introduction to grey system theory. The Journal of grey system, 1(1), 1-24.
Dias‐Sardinha, I., Reijnders, L., & Antunes, P. (2002). From environmental performance evaluation to eco‐efficiency and sustainability balanced scorecards. Environmental Quality Management, 12(2), 51-64.
Fallah Lajimi, H., Arab, A., & Bahramzadeh, H. (2017). Investigate the barriers of implement green supply chain in Mazandaran steel industry with a combined approach BSC / BWM, Journal of Industrial Management, 8(4), 653-684 (in Persian).
Figge, F., Hahn, T., Schaltegger, S., & Wagner, M. (2002). The sustainability balanced scorecard–linking sustainability management to business strategy. Business strategy and the Environment, 11(5), 269-284.
Fu, X., Zhu, Q., & Sarkis, J. (2012). Evaluating green supplier development programs at a telecommunications systems provider. International Journal of Production Economics, 140(1), 357-367.
Global Reporting Initiative (2011): G3.1 Guidelines including technical protocol. Retrived from https://www.globalreporting.org/resource library/G3.1-Guidelines-Incl-Technical-Protocol.pdf.
Global Reporting Initiative (2013): G4Oil and Gas SectorDisclosures. Retrived from https://www.globalreporting.org/resourcelibrary/GRI-G4-Oil-and-Gas-Sector-Disclosures.pdf.
Gomes, J., & Romão, M. J. B. (2018). Sustainable Competitive Advantage With the Balanced Scorecard Approach. In Encyclopedia of Information Science and Technology, Fourth Edition (pp. 5714-5725). IGI Global.
Govindan, K., Khodaverdi, R., & Vafadarnikjoo, A. (2016). A grey DEMATEL approach to develop 3rd-party logistics provider selection criteria. Industrial Management & Data Systems, 116(4), 690-722.
Grigoroudis, E., Orfanoudaki, E., & Zopounidis, C. (2012). Strategic performance measurement in a healthcare organisation: a multiple criteria approach based on balanced scorecard. Omega, 40(1), 104-119.
Guenther, E., Hoppe, H., & Poser, C. (2007). Environmental Corporate Social Responsibility of Firms in the Mining and Oil and Gas Industries: Current Status Quo of Reporting Following GRI Guidelines. Greener Management International, (53).
Huang, T., Pepper, M., & Bowrey, G. (2014). Implementing a sustainability balanced scorecard to contribute to the process of organizational legitimacy assessment. Australasian Accounting, Business and Finance Journal, 8(2), 15-34.
IPIECA (International Petroleum Industry Environmental Conservation Association) (2015). Oil and gas industry guidance on voluntary sustainability reporting. Retrived from http://www.ipieca.org/ resources /good-practice/oil-and-gas-industry-guidance-on-voluntary -sustainability-reporting-3rd-edition/.
Kolk, A. (2000). Economics of Environmental Management. Harlow: Pearson Education Ltd.
Liu, S., & Lin, Y. (2006). Grey information: theory and practical applications. Springer Science & Business Media.
Liou, J.J.H., Tzeng, G.-H., & Chang, H.-C. (2007). Airline safety measurement using a hybrid model. Journal of Air Transport Management, 13 (4), 243–249.
Mir Fallah Shams lialestanei, A., Raji, M., & Khajeh Poor, M. (2013). Performance Evaluation by Using Hybrid Method: BSC, TOPSIS and AHP. Journal of Industrial Management, 5(1), 81-100 (in Persian).
Mohammadi, A., & Molaei, N. (2010). Applying a grey multi criteria decision making model in performance evaluation of firms. Journal of Industrial Management, 2(4), 125-142 (in Persian).
Nahavandi, B., Moghbel, B, A., & Azar, A. (2015). Step-by-step methodology for developing strategy maps: a hybrid approach using quality function deployment, fuzzy screening and fuzzy cognitive maps. Journal of Industrial Management, 3(7), 607-639 (in Persian).
National Iranian Oil Refining & Distribution Company. (2017). National Iranian Oil Company at a glance. Retrived from http://www.nioc.ir/ portal/home/?generaltext/97296/96775/21742/ (in Persian).
National Iranian Oil Refining & Distribution Company. (2017). Social responcibiliteis in NIORDC. Retrived from http://www.niordc.ir/ uploads/masouliathaye_ejtemaei.pdf (in Persian).
Nikolaou, I. E., & Tsalis, T. A. (2013). Development of a sustainable balanced scorecard framework. Ecological Indicators, 34, 76-86.
Nortjé, C., Middelberg, S. L., Oberholzer, M., & Buys, P. W. (2014). Developing a sustainable balanced scorecard for the oil and gas sector.
Petrolium Ministry of Slamic Republic of Iran (2017). General policy of the Supreme Leader in the oil and gas sector. Retrived from http:// www.mop.ir/Portal/home/?event/35298/29939/37078/ (in Persian).
Roca, L. C., & Searcy, C. (2012). An analysis of indicators disclosed in corporate sustainability reports. Journal of Cleaner Production, 20(1), 103-118.
Rowe, G., Wright, G., & Bolger, F. (1991). Delphi: a reevaluation of research and theory. Technological Forecasting and Social Change39(3), 235-251.
Schneider, J., Campbell, D., Vargo, C., & Hall, R. (2011). An analysis of reported sustainability-related efforts in the petroleum refining industry. The Journal of Corporate Citizenship, 44, 69-84.
Schneider, J., Ghettas, S., Merdaci, N., Brown, M., Martyniuk, J., Alshehri, W., & Trojan, A. (2013). Towards sustainability in the oil and gas sector: benchmarking of environmental, health, and safety efforts. Journal of Environmental Sustainability, 3(3), 6.
Siew, R. Y. (2015). A review of corporate sustainability reporting tools. Journal of environmental management, 164, 180-195.
Spence, D. B. (2011). Corporate social responsibility in the oil and gas industry: The importance of reputational risk. Chi.-Kent L. Rev., 86, 59.
Tseng, M. L. (2009). A causal and effect decision making model of service quality expectation using grey-fuzzy DEMATEL approach. Expert systems with applications, 36(4), 7738-7748.
Wong, K. L., Chong, K. E., Chew, B. C., Tay, C. C., & Mohamed, S. B. (2018). Key performance indicators for measuring sustainability in health care industry in Malaysia. Journal of Fundamental and Applied Sciences, 10(1S), 646-657.
Wu, W. W. (2008). Choosing knowledge management strategies by using a combined ANP and DEMATEL approach. Expert Systems with Applications, 35(3), 828-835.
Xia, X., Govindan, K., & Zhu, Q. (2015). Analyzing internal barriers for automotive parts remanufacturers in China using grey-DEMATEL approach. Journal of Cleaner Production, 87, 811-825.